Is de EN 16005 norm verplicht voor automatische deuren?

De EN 16005 norm is niet universeel verplicht, maar geldt wel als wettelijke verplichting voor alle nieuwe automatische deuren die sinds april 2013 in de Europese Unie worden geïnstalleerd. Voor bestaande deuren van vóór deze datum geldt een overgangssituatie, maar bij grote renovaties of aanpassingen moet alsnog aan deze norm worden voldaan. De norm is opgesteld om de veiligheid van gebruikers te waarborgen en ongevallen te voorkomen. Gebouweigenaren zijn wettelijk verantwoordelijk voor de veiligheid van hun automatische deuren en kunnen aansprakelijk worden gesteld bij ongevallen als niet aan de norm wordt voldaan.

Wat houdt de EN 16005 norm precies in?

De EN 16005 norm omvat een uitgebreid pakket aan veiligheidsvoorschriften voor automatische deuren en deurautomaten. Deze Europese norm, voluit ‘Europese Norm 16005: Gebruiksveiligheid van automatische deuren voor personenverkeer’, is in april 2013 ingevoerd om de veiligheid van personen die gebruik maken van automatische deuren te waarborgen.

De norm stelt specifieke eisen aan verschillende aspecten van automatische deuren, waaronder:

• Detectiesystemen die ervoor zorgen dat de deur niet sluit wanneer er iemand in de deuropening staat
• Maximale krachten die een automatische deur mag uitoefenen om letsel te voorkomen
• Noodstopvoorzieningen en veilige vluchtroutes
• Reguliere inspectie- en onderhoudseisen
• Technische specificaties voor verschillende typen automatische deursystemen

Het hoofddoel van de EN 16005 norm is het minimaliseren van risico’s en het voorkomen van ongevallen bij het gebruik van automatische deuren en deurautomaten. De norm definieert zowel de verantwoordelijkheden van fabrikanten en installateurs als die van gebouweigenaren en beheerders.

Wanneer is de EN 16005 norm wettelijk verplicht?

De EN 16005 norm is wettelijk verplicht voor alle nieuwe automatische deuren die sinds april 2013 in de Europese Unie, inclusief Nederland, worden geïnstalleerd. Dit betekent dat elke nieuwe automatische deur die na deze datum wordt geplaatst, moet voldoen aan alle veiligheidseisen die in deze norm zijn vastgelegd.

Voor bestaande automatische deuren die vóór april 2013 zijn geïnstalleerd, geldt een overgangssituatie. Deze deuren moeten bij voorkeur ook aan de norm voldoen, maar er is geen directe verplichting tot onmiddellijke aanpassing. Echter, in de volgende situaties wordt aanpassing aan de EN 16005 norm alsnog verplicht:

• Bij grote renovaties of aanpassingen aan bestaande automatische deuren
• Wanneer een risicobeoordeling uitwijst dat de huidige situatie onveilig is
• Na een ongeval waarbij is vastgesteld dat de deur niet voldoet aan de veiligheidseisen

Vanuit juridisch perspectief heeft de EN 16005 norm de status van een ‘geharmoniseerde norm’. Dit betekent dat de norm is erkend door de Europese Unie en dat naleving ervan wordt beschouwd als het voldoen aan de essentiële eisen van de relevante EU-richtlijnen, zoals de Machinerichtlijn 2006/42/EG.

Wat zijn de gevolgen van het niet naleven van de EN 16005?

Het niet naleven van de EN 16005 norm kan ernstige consequenties hebben voor eigenaren en beheerders van gebouwen met automatische deuren. Deze gevolgen kunnen zowel juridisch, financieel als reputatieschade betreffen.

De belangrijkste consequenties zijn:

• Wettelijke aansprakelijkheid: Bij een ongeval met een automatische deur die niet aan de norm voldoet, kan de gebouweigenaar of beheerder juridisch aansprakelijk worden gesteld voor letselschade.
• Verzekeringsproblemen: Verzekeraars kunnen schade-uitkeringen weigeren als blijkt dat de automatische deuren niet aan de geldende veiligheidsnormen voldeden op het moment van het incident.
• Boetes en sancties: Toezichthoudende instanties zoals de Inspectie SZW (voorheen Arbeidsinspectie) kunnen bij controles boetes opleggen als automatische deuren niet voldoen aan de veiligheidseisen.
• Gedwongen sluiting: In extreme gevallen kunnen autoriteiten een gebouw (gedeeltelijk) sluiten als de veiligheid van gebruikers niet kan worden gegarandeerd.

Doordat de norm is opgenomen in het Bouwbesluit en de Arbowet, heeft deze een semi-wettelijke status gekregen. Hierdoor kan het niet naleven worden gezien als het niet voldoen aan de zorgplicht die gebouweigenaren hebben ten aanzien van de veiligheid van gebruikers.

Hoe verschilt de EN 16005 van andere deurautomaat normeringen?

De EN 16005 norm onderscheidt zich door zijn alomvattende benadering van veiligheid bij automatische deuren en is uitgebreider dan voorgaande normen. De belangrijkste verschillen met andere normeringen zijn:

In vergelijking met de DIN 18650, die voorheen in veel Europese landen werd gebruikt:

• De EN 16005 heeft strengere eisen voor krachtbegrenzing bij bewegende deurvleugels
• Er worden meer specifieke eisen gesteld aan de detectiesystemen en hun positionering
• De norm bevat uitgebreidere testprotocollen om de veiligheid te verifiëren

Ten opzichte van de Amerikaanse ANSI 156.10 normering:

• De EN 16005 stelt strengere eisen aan de maximaal toegestane krachten bij impact
• Er is meer nadruk op preventieve veiligheidsmaatregelen in plaats van reactieve
• De Europese norm bevat specifiekere richtlijnen voor verschillende typen deuren (schuifdeuren, draaideuren, etc.)

Anders dan de Nederlandse NEN-EN 1154/1155 normen, die specifiek gericht zijn op deurdrangers en vastzetinrichtingen, omvat de EN 16005 alle aspecten van automatische deursystemen in één geïntegreerde normering.

Voor gebouweigenaren en beheerders is het belangrijk te weten dat de EN 16005 niet in tegenspraak is met andere veiligheidsnormen zoals brandveiligheidseisen, maar deze juist aanvult met specifieke eisen voor automatische deuren.

Welke gebouwen moeten voldoen aan de EN 16005 norm?

De EN 16005 norm is van toepassing op een breed scala aan gebouwen waar automatische deuren voor personenverkeer worden gebruikt. In principe moeten alle gebouwen met automatische deuren die toegankelijk zijn voor het publiek of werknemers aan deze norm voldoen.

Specifieke gebouwtypen die onder de norm vallen zijn:

• Openbare gebouwen zoals gemeentehuizen, bibliotheken en overheidsinstanties
• Commerciële panden waaronder winkelcentra, supermarkten en kantoorgebouwen
• Zorginstellingen zoals ziekenhuizen, verzorgingstehuizen en medische centra
• Onderwijsinstellingen zoals scholen, universiteiten en kinderopvangcentra
• Recreatieve voorzieningen zoals sportcomplexen, theaters en bioscopen
• Transportfaciliteiten zoals stations, luchthavens en busterminals

De norm geldt voor verschillende typen automatische deuren, waaronder:

• Automatische schuifdeuren (zowel enkele als dubbele)
• Automatische draaideuren (zowel enkele als dubbele)
• Carrouseldeuren met automatische aandrijving
• Vouwdeuren met automatische bediening
• Speciale deursystemen zoals automatische branddeuren

Het is belangrijk op te merken dat de norm niet alleen geldt voor hoofdingangen, maar voor alle automatische deuren binnen een gebouw die worden gebruikt voor personenverkeer. De verantwoordelijkheid voor het naleven van de norm ligt bij de gebouweigenaar of -beheerder.

Voor veilige en conforme automatische deuren kunt u vertrouwen op onze expertise. Wij zorgen ervoor dat uw deurautomaten volledig voldoen aan de EN 16005 norm, waardoor u zeker weet dat de veiligheid van alle gebruikers is gewaarborgd. Neem contact met ons op voor een vrijblijvende inspectie of advies over het aanpassen van uw automatische deuren aan de geldende normen.